به گزارش گروه بین الملل «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در روزهای اخیر تنش میان جمهوری باکو و ارمنستان رنگ جدیتری به خود گرفته و تا ستونکشی نظامی ۲ کشور به سمت مرزها نیز پیش رفته است. از همین رو برخی کارشناسان نسبت به وقوع جنگی قریبالوقوع بین باکو و ارمنستان اتفاقنظر دارند. به زعم کارشناسان، جمهوری باکو به دنبال آن است با حمله به استان سیونیک ارمنستان، ارتباط مرکز این کشور با این استان جنوبی و البته مرز مشترک با ایران را قطع کند، چرا که سیونیک تنها استان مرزی ارمنستان با ایران به شمار میرود و تصرف این منطقه توسط باکو، به معنای قطع ارتباط ایران با ارمنستان خواهد بود.
پس از اینکه در پایان جنگ ۲۰۲۰ قرهباغ توافقنامه صلح میان دو طرف با وساطت روسیه و ترکیه امضا شد، قابلپیشبینی بود که توقف درگیریها موقت بوده و در سالهای بعد احتمال جنگی بزرگتر هم وجود خواهد داشت؛ در پایان جنگ ۲۰۲۰ ارمنستان از مناطقی که خاک رسمی جمهوری آذربایجان محسوب میشد، عقبنشینی کرد؛ اما همچنان کنترل منطقه قرهباغ کوهستانی را در اختیار داشت که از طریق گذرگاه لاچین به خاک اصلی ارمنستان متصل بود.
رژیم صهیونیستی با تحریک رژیم باکو نسبت به اشغال مناطق مرزی ارمنستان با ایران، آتش بیار معرکه علیه ایران شده است. به عبارت بهتر، رژیم صهیونیستی با تحریک الهام علیاف به دنبال ایجاد تغییر در مرزها و ژئوپلیتیک منطقه است که در صورت موفقیت به زیان ایران خواهد بود.
بازی الهام برای اسرائیل
از ابتدای امسال، رفتارهای شیطنتآمیز باکو علیه ایران افزایش یافت. اگرچه پیش از آن شاهد مواضع ضدایرانی مقامات باکو علیه کشورمان بودیم اما در چند ماه اخیر اقدامات جمهوری باکو علیه ایران افزایش قابل توجهی داشته است.
تعطیلی سفارت ایران و اخراج دیپلماتهای کشورمان از باکو، صدور بیانیههای متعدد ضدایرانی و اتهامزنی به کشورمان مبنی بر سوءقصد به شهروندان باکو، از جمله اقدامات ضدایرانی رژیم علیاف در طول چند ماه اخیر بوده است.
اما در ارتباط با افزایش اقدامات و شیطنتهای ضدایرانی باکو علیه ایران، باید گفت این مواضع به دنبال سفر وزیر خارجه این کشور به تلآویو تشدید شد. نهم فروردین امسال در جریان سفر وزیر خارجه باکو به سرزمینهای اشغالی، سفارت این کشور در فلسطین اشغالی به صورت رسمی آغاز به کار کرد. در همین راستا جیحون بایراموف، وزیر خارجه باکو با همتای صهیونیست خود دیدار کرد و پس از این دیدار، ۲ طرف نشست خبری مشترک ترتیب دادند. الی کوهن، وزیر خارجه رژیم صهیونیستی در این نشست خبری به تکرار ادعاهای ضدایرانی مسؤولان صهیونیست پرداخت و مدعی شد این رژیم همانند جمهوری آذربایجان با تهدید ایران مواجه است.
الی کوهن مدعی شد: «باکو و اسرائیل درباره خطر ایران با هم اشتراک نظر دارند. ایران منطقه ما را تهدید و با حمایت و تامین مالی تروریسم در خاورمیانه بیثباتی ایجاد میکند. ما باید با هم علیه ایران عمل کنیم. نباید اجازه دهیم ایران پتانسیل هستهای خود را گسترش دهد». وزیر خارجه رژیم صهیونیستی ادعا کرد: این رژیم و باکو میتوانند با استفاده از ابزارهای سیاسی و اقتصادی و در عین حال تدوین تهدید نظامی قابل اعتماد و قاطع، این کار را انجام دهند.
جیحون بایراموف، وزیر خارجه آذربایجان نیز در نشست مشترک خبری با الی کوهن، همکاری باکو و تلآویو را بر اساس درک متقابل، احترام و منافع مشترک اعلام کرد و گفت: باکو و اسرائیل سالهاست در زمینه امور دفاعی و امنیتی همکاری نزدیکی دارند.
همچنین تیرماه امسال نیز وزیر جنگ رژیم صهیونیستی در سفری 2 روزه به منظور تقویت روابط راهبردی، به باکو رفت؛ روابط راهبردیای که عمدتا شامل همکاریهای نظامی و تسلیحاتی میان رژیم صهیونیستی و رژیم علیاف است.
در همین رابطه اسفندماه سال قبل روزنامه صهیونیستی «هاآرتص» خبر داد تلآویو «به ازای دریافت نفت و جای پا برای خود در مجاورت ایران» تجهیزات نظامی رزمی به ارزش میلیاردها دلار به جمهوری آذربایجان فروخته است. بنا به گزارش این روزنامه اسرائیلی، هواپیماهای ترابری جمهوری آذربایجان ۹۲ بار طی ۷ سال گذشته در فرودگاه «عوودا» در جنوب فلسطین اشغالی فرود آمدهاند که این موضوع تاییدکننده انتقال محمولههای تسلیحاتی و مهمات اسرائیلی به جمهوری آذربایجان است.
در روزهای اخیر همزمان با بالا گرفتن تنش میان باکو و ارمنستان نیز رصد دادههای هوانوردی آنلاین نشان میدهد هواپیماهای ترابری رزمی ارتش جمهوری باکو چند مرتبه اقدام به پرواز به پایگاههای نظامی در سرزمین اشغالی کردهاند. بنا به گزارش مشرق، در عرض ۳ هفته، ۴ پرواز ترابری توسط ایلیوشین IL-76TD خطوط هوایی راه ابریشم با رجیستری 4K-AZ40 جمهوری باکو به مقصد سرزمینهای اشغالی صورت گرفته است. خطوط هوایی راه ابریشم در زمان جنگ دوم قرهباغ نیز اصلیترین خط لجستیک هوایی باکو برای تأمین تسلیحات از اسرائیل بود.
۲ پرواز در روزهای ۱۵ و ۲۹ ماه آگوست و ۲ پرواز دیگر در روزهای 1 و ۲ سپتامبر (چند روز پیش همزمان با آغاز تحرکات ارتش باکو) صورت گرفته است؛ مقصد هر ۴ پرواز پایگاه هوایی عوودا رژیم صهیونیستی در ۶۰ کیلومتری شهر ایلات بود.
همکاریهای نظامی میان رژیم صهیونیستی و باکو موضوع جدیدی نیست و حداقل از 10 سال قبل انجام میشود. بنا به گزارش روزنامه نیویورک تایمز مهرماه 98 پهپادهای اسرائیل برای جاسوسی از سایتهای هستهای ایران از پایگاههای جمهوری آذربایجان استفاده کردند.
در همین رابطه مارس ۲۰۱۲ نیز مجله فارین پالیسی گزارش داده بود نیروی هوایی اسرائیل ممکن است در حال آماده شدن برای استفاده از پایگاه هوایی نظامی سیتالچای، واقع در ۵۰۰ کیلومتری (۳۴۰ مایلی) مرز ایران و واقع در جمهوری باکو، برای حملات هوایی علیه برنامه هستهای ایران باشد. سپتامبر همان سال رویترز گزارش داد باکو و اسرائیل به طور مشترک استفاده از پایگاههای هوایی آذربایجان و پهپادهای جاسوسی را برای کمک به جتهای رژیم صهیونیستی برای انجام یک حمله دوربرد به عمق خاک ایران بررسی کردند. مهرماه 1400 نیز تصاویری منتشر شد که علیاف را در حال نوازش پهپادهای خریداری شده از رژیم صهیونیستی نشان میداد.
اهداف آمریکا
آنچه که در این میان بهطور آشکار دیده میشود، نقشآفرینی چندمنظوره امریکا برای تحقق درگیری و بیثباتی در این منطقه است. امریکا با توسل به نارضایتی موجود بین ارمنستان و روسیه و تمرکز مسکو بر جنگ اوکراین و همچنین اختلافات عدیده جمهوری آذربایجان و ارمنستان تلاش میکند تا با نزدیک شدن به یک طرف مناقشه تلاشها برای ایجاد آرامش و ثبات در این منطقه را بیاثر و با تداوم رفتار تحریکآمیز، تنشها را بیشتر کرده و بستر یک جنگ و یا درگیری پایدار را در این منطقه استراتژیک مهیا کند.
یوری کیم، دستیار وزیر امور خارجه آمریکا در امور اروپا و اوراسیا نیز پس از گفتوگوی تلفنی با وزرای خارجه آذربایجان و ارمنستان در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی توئیتر در اینباره نوشت: «باز کردن راهها به قرهباغ و مذاکرات مستقیم، کلید حل این مسائل است.»
آمریکا از آذربایجان و ارمنستان خواسته در مورد وضعیت انسانی قرهباغ با یکدیگر همکاری کنند و همزمان کریدور لاچین و سایر جادهها را برای ارسال کالاهای موردنیاز باز کنند. جمهوری آذربایجان اما همچنان ادعای وضعیت دشوار انسانی و محاصره در منطقهای که ارامنه در قرهباغ در آن زندگی میکنند را رد میکند و معتقد است که دخالت در تلاشها برای ادغام مجدد ارمنیان ساکن منطقه قرهباغ به جامعه ما به این بهانه غیرقابلقبول است.
اما پاسخ ارمنستان به ادعای آذربایجان توسط وزیر امور خارجه ارمنستان اینچنین نقل میشود که ایروان به ضرورت یک سازوکار بینالمللی مؤثر برای بحث در مورد تضمینهای حقوقی و امنیتی بین استپاناکرت (خانکندی) و باکو معتقد است. با این وجود هم ارمنستان و هم دولت جداییطلب در قرهباغ کوهستانی اعلام کردهاند که آذربایجان از دسامبر 2022 قرهباغ کوهستانی را محاصره کرده است و در نتیجه، کمبود غذا، دارو و انرژی به همراه دارد؛ اما باکو ادعاهایی مبنی بر اینکه قرهباغ در محاصره قرار دارد را قاطعانه رد میکند.
موضوعی که از ابتدای مناقشات باکو و ایروان پیدا بود، این است که تنش و توسل به بیگانگان و حضور غربیها در منطقه، عواقب جبراننشدنی برای کشورهای درگیر این جنگ دارد و باید معادلات بینالمللی بهصورتی رقم بخورند که به سمت تنشزدایی هر چه بیشتر بین طرفین پیش برود.
ایجاد جبهه دوم برای مسکو
یکی دیگر از اهداف امریکا، کاستن از نفوذ روسیه در این منطقه و در عوض آن، ایجاد جبهه جدید برای فشار بیشتر به کرملین است. از منظر کاخ سفید جدال در این منطقه که تحت قدرت کرملین قرار دارد، تأثیر منفی بر تمرکز روسیه بر جنگ با کییف خواهد گذاشت. به موجب آن نیز مسیری برای پیشروی طرح حیثیتی ضدحمله که با تجهیز لجستیکی غریی و تبلیغات پیرامونی که اکنون به اعترافات مقامات ناتو، پیروزی در آن بهواقع مورد تردید قرار گرفته، مهیا خواهد شد. چرا که ایالات متحده درصدد است، به هر طریق ممکن جنگ را به گونهای رهبری کند تا بهطور حداقلی به نقطه درگیریهای منجمد برساند تا هم خود را از مظان اتهام شکست رها کند و هم امتیازات کسب شده توسط مسکو را مخدوش و یا باطل سازد.یکی از خلأهایی که امریکا به استعانت از آن چرخش ارمنستان به سمت خود را بسترسازی کرد، نارضایتی ایروان از روسیه بود. ارمنستان از دیرباز به لحاظ ساختاری بسیار به روسیه وابسته بوده و روابط امنیتی بین آن دو برای جلوگیری از نفوذ ترکیه و جمهوری آذربایجان وجود داشته تا آنجا که مسکو این کشور را متحد راهبردی خود میداند. اما اکنون ارمنستان این وابستگی را اشتباه میداند.
طی هفته گذشته نیکول پاشینیان، نخستوزیر این کشور در مصاحبهای با روزنامه ایتالیایی لارپوبلیکا گفت: «وابستگی و اتکای تنها به روسیه برای تضمین امنیت خود، یک اشتباه راهبردی برای کشورش بود، چرا که اکنون مسکو قادر به انجام این کار نبوده و در حال کاهش نقش خود در منطقه است.»
او افزود که معماری امنیتی ارمنستان ۹۹.۹۹ درصد با روسیه مرتبط بود، بویژه که در زمان خرید تسلیحات و مهمات این موضوع خود را نشان میداد. علاوه بر آن، طبق اظهارات ایروان، ناتوانی نیروهای حافظ صلح روسی در کنترل گذرگاه لاچین موجب شده که این کشور پیوند امنیتی خود با مسکو را کمرنگ ببیند که برخی ناظران آن را موجب همکاری نزدیک با کاخ سفید میدانند. در این بین اقداماتی چون برگزاری رزمایش مشترک با امریکا، آغاز روند تصویب اساسنامه رُم، سفر همسر پاشینیان به کییف پایتخت اوکراین و بازداشت ستوننویس اسپوتنیک مجموعه عواملی بود که موجب شد کرملین نسبت به آن واکنش نشان داده و روز گذشته با احضار سفیر این کشور مراتب اعتراض خود را ابلاغ کند.
به گزارش اسپوتنیک، وزارت خارجه روسیه بیان داشته که مقامهای ارمنستانی اخیراً اقدامات غیردوستانهای را علیه روسیه انجام دادهاند. همچنین در رابطه با اظهارات آلن سیمونیان رئیس مجلس ملی ارمنستان خطاب به ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، نیز یادداشت اعتراضی به سفیر ارمنستان ارائه کرد.هرچند که ارمنستان عدم برآورده شدن تضامین امنیتی از سوی مسکو به لحاظ معطوف بودن به جنگ اوکراین را دلیل این تحرکات اعلام کرده اما رفتار پاشینیان مانند سفر حمایتگرایانه همسر او به کییف در بحبوحه جنگ اوکراین و حرکت ارمنستان به سمت تصویب اساسنامه رم دادگاه کیفری بینالمللی، که حکم بازداشت ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه را صادر کرد، حکایت از تکاپو و رایزنیهای مدتدار کاخ سفید با او دارد.
ردپای ناتو
کمااینکه سفر اخیر هاکان فیدان به تهران که با هدف ارزیابی آخرین مواضع تهران در خصوص مسائل منطقهای بهخصوص قفقاز صورت گرفت، حائز اهمیت بود. گرچه ایران به صراحت در عرصه سیاسی از خطوط قرمز در مورد تغییرناپذیری مرزهای ژئوپلیتیکی منطقه سخن گفت؛ اما ظاهرا باید پیامی جدیتر در عرصه نظامی به باکو، آنکارا و تلآویو ارسال شود. بهخصوص که در پشت پرده، همچنان ردپای پنهان ناتو با لیدری انگلیس کاملا مشهود است.
لازم به ذکر است که سردار سرلشکر محمد باقری، رئیس ستادکل نیروهای مسلح کشورمان در گفتوگوی تلفنی با ژنرال ذاکر حسناف، وزیر دفاع جمهوری آذربایجان بر توسعه مناسبات و همکاریهای دفاعی و نظامی دوجانبه تأکید کرده بود. وی از آمادگی کامل نیروهای مسلح کشورمان برای شرکت در کمیسیون مشترک نظامی در باکو خبر داده و تصریح کرده بود: «ایجاد امنیت و آرامش در مرزهای مشترک فقط با همدلی و وحدت بین کشورهای همسایه امکانپذیر است و حضور بیگانگان در منطقه موجب تنش و اختلاف خواهد شد.»
هرگونه تغییر در ژئوپلیتیک منطقه، خط قرمز ایران است
در همین چارچوب هیأتی از ستادکل نیروهای مسلح کشورمان به ریاست امیر سرتیپ احدی که سرتیپ سید مهدی فرحی، جانشین وزیر دفاع نیز در آن حضور دارد، برای تقویت همکاریهای نظامی و دفاعی دو کشور به آذربایجان میرود.
از طرفی صبح امروز معاون سیاسی رئیسجمهوری اسلامی ایران از گفتوگوی تلفنی رئیسی و نخستوزیر ارمنستان و واکنش رئیس دولت سیزدهم نسبت به تحولات قفقاز خبر داد و واکنش سید ابراهیم رئیسی به تحولات منطقه قفقاز را اینگونه عنوان کرده است: «۱: هرگونه تغییر ژئوپلیتیک و مرزهای منطقه خط قرمز ماست، ۲: غیر از فرمت ۳+۳، همکاری با هر بیگانه، اجرای رزمایش با آنها و سفرهای مشکوک فقط اوضاع را پیچیده میکند، ۳: ایران آماده هرگونه کمک به دو طرف برای حلوفصل موضوع است.» همچنین لازم به ذکر است که اخیرا دیدارهایی میان مقامات رژیم صهیونیستی و جمهوری آذربایجان صورت گرفته که نگرانیهایی را درباره تحولات منطقه قفقاز ایجاد کرده است.
ارمنستان به سمت غرب غش میکند
با رصد فعالیتها و موضعگیریهای پاشینیان میتوان دریافت که ارمنستان در حال فاصلهگرفتن از روسیه و تبدیلشدن به کشوری در مدار غرب است. اظهارات پاشینیان در مورد اشتباهبودن اعتماد به یک کشور در خصوص مسائل امنیتی و نظامی که عملا اشاره به روسیه داشت، مبین چنین نکتهای است.
در کنار آن برگزاری رزمایش ۱۰ روزه با آمریکا، تحرک دیگری از سوی ایروان محسوب میشود که بهشدت موجب نگرانی کشورهای منطقه شده و از طرفی حالا که هژمونی آمریکا در منطقه شکسته شده است، حضور آمریکا در منطقه توجیهی به جز قدرتطلبی و دخالت آمریکا ندارد.
همچنین حضور آنا آکوپیان، همسر نخستوزیر ارمنستان در اوکراین و بازدید از نمایشگاه یادبود کودکان کشته شده در نتیجه مداخله نظامی روسیه نیز پیامی واضح برای مسکو داشت. از سوی دیگر جمهوری آذربایجان به فشارهای سیاسی و نظامی خود سرعت قابلتوجهی داده و وزیر آذربایجان تأکید کرده است: «اگر ارمنستان به رویکرد غیرسازنده خود در پروژه کریدور زنگزور ادامه دهد، باکو برنامه «ب» برای افتتاح این کریدور دارد.»
تماس با مکرون
نیکول پاشینیان روز گذشته همچنین طی تماس تلفنی با امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه بر آمادگی خود برای انجام فوری گفتوگوها با «الهام علیاف»، رئیسجمهور جمهوری آذربایجان تأکید کرد. آنها در این گفتوگو، مسائل مربوط به وخامت بحران انسانی در قرهباغ کوهستانی در نتیجه مسدود کردن غیرقانونی کریدور لاچین، استقرار نیروهای جمهوری آذربایجان در اطراف قرهباغ کوهستانی و افزایش تنش در مرز ارمنستان و آذربایجان را مورد بحث و بررسی قرار دادند.
ارمنستان بهانه است؛ هدف ایران
رژیم صهیونیستی یکی از حامیان اصلی جریان آشوب و ترور در ایران است. در اغتشاشات سال قبل نیز که به بهانه فوت مهسا امینی در کشور به راه افتاد، شاهد حمایت همهجانبه این رژیم از اغتشاشگران و آشوبطلبان بودیم. چنانکه بنیامین نتانیاهو در گفتوگو با شبکه ضدایرانی اینترنشنال حمایت خود از اوباش ضدایرانی را به صراحت اعلام کرد.
چهارشنبه هفته گذشته نیز وزیر اطلاعات رژیم صهیونیستی که تمام سرویسهای امنیتی رژیم صهیونیستی ذیل او فعالیت میکنند، در لندن با چند نفر از فعالان و عوامل رسانههای ضدایرانی دیدار و گفتوگو کرد؛ دیداری که در چارچوب کمپین چند ماه اخیر اسرائیل برای ایجاد کانالهای ارتباطی با گروههای ضدایرانی در آستانه سالروز اغتشاشات ایران با هدف ایجاد ناامنی و آشوب در داخل کشور انجام شد.
دیدار اخیر وزیر اطلاعات رژیم صهیونیستی با فعالان ضدایرانی که پس از سفر چندی پیش بازمانده پهلویها به سرزمینهای اشغالی صورت گرفت، به وضوح بیانگر آن است که اسرائیل در پشت صحنه آشوبهای سال گذشته ایران بوده است و اکنون نیز به دنبال ایجاد ناامنی در سالروز اغتشاشات است و در همین راستا به دنبال آشکارسازی مدیریت رسانههای فارسیزبان خارجنشین برای پیشبرد اغتشاشات و تحریک مردم ایران به ایجاد ناامنی است.
همزمانی افزایش تحرکات باکو در منطقه شمالغرب ایران که با تحریک رژیم صهیونیستی انجام میشود و علنی شدن حمایت این رژیم از جریان ترور و آشوب در ایران، بیانگر آن است که اسرائیل امنیت داخلی و مرزهای ایران را توأمان با یکدیگر نشانه گرفته و به دنبال ایجاد بنبست راهبردی پیش روی جمهوری اسلامی است.
تحریک رژیم علیاف به قطع راههای ارتباطی ایران با اروپا و تغییر جغرافیای منطقه قفقاز و از سوی دیگر تلاش برای ایجاد ناامنی در ایران ذیل شعارهای دینگریزانه و مدیریت رسانههای فارسیزبان ضدایرانی و علنی کردن این مدیریت، جنگ ترکیبی تلآویو علیه ایران را به تصویر کشیده است.
در این جنگ ترکیبی اسرائیل علیه ایران، فتنهانگیزی داخلی با شعارهای دینستیزانه و با حمایت رسانههای فارسیزبان ضدایرانی با هدف از بین بردن انسجام تصمیمگیری در ایران و مسالهسازیهای متعدد دنبال میشود تا در بیرون از مرزها رژیم علیاف با همکاری ترکیه و رژیم صهیونیستی پروژه قطع ارتباط زمینی ایران با اروپا و حذف ایران از مسیرهای کریدوری اقتصادی شرق به غرب را به نتیجه برساند. درواقع نقشهای که اسرائیل برای خیابانهای تهران و دیگر شهرها کشیده، در خارج از مرزها نیز توسط رژیم علیاف و علیه تمامیت ارضی ایران دنبال میشود. به وضوح مشخص است که آشوب در ایران دقیقا اقدامی علیه ایران و اقتدار ملی است چون بخشی از پازل اسرائیل برای تضعیف جمهوری اسلامی ایران است.
خطوط قرمز ایران
اینها اهداف و اقداماتی نیست که جمهوری اسلامی نسبت به آن بیتفاوت بماند. چه مقامهای کشور تاکنون چندین بار در عالیترین سطوح نسبت به هرگونه تغییرات در جغرافیای سیاسی منطقه هشدار داده و تصریح کردهاند در صورتی که هرکدام از طرفین تنش در قره باغ قصد تغییر ژئوپلیتیک منطقه قفقاز و تغییر مرزهای بینالمللی را داشته باشد، ایران خویشتنداری و سیاست بیطرفانه خود را کنار گذاشته و مستقیماً اقدام متقابل خواهد کرد. برگزاری چندین رزمایش نظامی در مرزهای شمالی و احداث کنسولگری در قاپان مرکز سیونیک نیز پشتوانهای برای رویکرد اعلامی دولت در قبال تحرکات جنجالی آذربایجان بود.
سفر اخیر هاکان فیدان به تهران نیز که با هدف ارزیابی آخرین مواضع تهران در خصوص مسائل منطقهای به خصوص قفقاز صورت گرفت، از منظر وقوف به جدیت جمهوری اسلامی در حفاظت از خطوط قرمز خود در مرزهای جغرافیایی حائز اهمیت بود. رئیسجمهور در دیدار خود با فرستاده ترکیه به صراحت از خطوط قرمز طراحی شده توسط مقام معظم رهبری در مورد تغییرناپذیری مرزهای ژئوپلیتیکی منطقه سخن گفت و نشان داد جمهوری اسلامی در صورت عدم توجه به این هشدار، آماده ارسال پیام جدیتری به باکو، آنکارا و تلآویو خواهد بود.
حالا با شنیدهشدن زمزمههای جنگ مجدد قرهباغ، باید دید که باکو و ایروان تا چه حدی به کشورهای بیگانه اجازه دخالت در امورات امنیتی خود میدهند و از طرفی باید منتظر کنشگری جدی ایران و روسیه در خصوص تحولات منطقه قفقاز ماند.
گزارش از علی پیراینده